Quy định về an toàn lao động & vệ sinh lao động

Ls. Trần Hồng Phong giới thiệu

An toàn lao động và vệ sinh lao động là một vấn đề quan trọng, trực tiếp liên quan đến sức khoẻ, an toàn và quyền lợi của Người lao động. Theo quy định, Người lao động được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn lao động, vệ sinh lao động (cùng nhiều chế độ khác). Trách nhiệm của Người sử dụng lao động là phải bảo đảm môi trường làm việc an toàn, sạch sẽ, hạn chế tối đa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho Người lao động. Pháp luật cũng quy định những hành vi bị nghiêm cấm trong an toàn, vệ sinh lao động.

<< Người lao động làm việc trong môi trường nguy hiểm, độc hại phải được trang bị các phương tiện bảo hộ lao động (ảnh minh họa)

Một số điểm mới trong pháp luật lao động (từ 1/1/2021), phía NSDLĐ cần lưu ý

Ls. Trần Hồng Phong

Bộ luật lao động 2019 đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2021, thay thế BLLĐ 2012. Tại BLLĐ 2019 đã có nhiều quy định rất mới, lần đầu tiên pháp luật mới quy định; trong đó, nhiều nội dung/vấn đề đang còn phải tiếp tục chờ Nghị định của Chính phủ hướng dẫn/quy định cụ thể.

Dưới đây là thư trao đổi của tôi (Ls. Trần Hồng Phong) với khách hàng là một doanh nghiệp. Mời mọi người cùng tham khảo.

<< Tại BLLĐ 2019 có rất nhiều quy định mới, phía NSDLĐ cần nắm rõ và áp dụng (ảnh minh hoạ)

Sổ quản lý lao động & Báo cáo sử dụng lao động

Ls. Trần Hồng Phong giới thiệu

Theo quy định tại Điều 12 BLLĐ 2019, NSDLĐ có trách nhiệm "quản lý lao động". Cụ thể là:  

1. Lập, cập nhật, quản lý, sử dụng sổ quản lý lao động bằng bản giấy hoặc bản điện tử và xuất trình khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu. 

2. Khai trình việc sử dụng lao động trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày bắt đầu hoạt động, định kỳ báo cáo tình hình thay đổi về lao động trong quá trình hoạt động với cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và thông báo cho cơ quan bảo hiểm xã hội. 

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

<< Người sử dụng lao động phải lập Sổ quản lý lao động và báo cáo sử dụng lao động định kỳ (ảnh minh hoạ)

Quy định về nghĩa vụ đóng góp bắt buộc vào Quỹ phòng, chống thiên tai

Ls. Trần Hồng Phong giới thiệu

Theo quy định tại Luật phòng, chống thiên tai 2013, Nhà nước, các tổ chức, và công dân từ 18 tuổi trở lên đều có quyền và nghĩa vụ tham gia phòng, chống thiên tai thông qua nhiều hình thức. Trong đó có việc Doanh nghiệp và NLĐ phải "đóng góp bắt buộc" vào Quỹ phòng, chống thiên tai hàng năm. Đây là một nội dung mà Giám đốc nhân sự và NLĐ cần biết và thực hiện.

<< NLĐ có nghĩa vụ mỗi năm đóng góp 1 ngày lương vào Quỹ phòng, chống thiên tai (ảnh minh họa)

Quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc của NLĐ

Ls. Trần Hồng Phong

Để đánh giá chính xác năng lực và hiệu quả làm việc của NLĐ, cần phải có một quy trình mang tính khoa học và khách quan, công bằng. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn, là quy trình đánh giá này cần được ban hành một cách công khai, dân chủ và đúng quy định của pháp luật.

<< NLĐ làm việc tốt sẽ được ghi nhận, khen thưởng. Điều này đòi hỏi NSDLĐ phải có phương thức chấm điểm, đánh giá khoa học và công bằng (ảnh minh họa)

Quy định việc ra - vào cổng bảo vệ đối với nhân viên Nhà thầu (biểu mẫu)

Việc NLĐ của doanh nghiệp A, khi đến làm việc phải tôn trọng và thực hiện theo quy định của doanh nghiệp B (trong quá trình làm việc theo HĐLĐ/phân công của NSDLĐ) tuy không phải là mối quan hệ pháp luật lao động trực tiếp, nhưng có liên quan đến kỷ luật lao động, đến quyền lợi và trách nhiệm của NSDLĐ (doanh nghiệp A). Chính vì vậy, khi NSDLĐ cử NLĐ của mình tới làm việc tại nơi khác, dù ngắn hạn, cũng cần phải quán triệt việc NLĐ của mình phải tuân thủ quy định, chính sách của nơi mình đến làm việc. 

Mỗi doanh nghiệp đều có những quy định, chính sách của mình về an toàn, bảo vệ ... và có quyền yêu cầu bên đến làm việc phải tuân thủ (ảnh minh hoạ)

Uỷ quyền & Hợp đồng uỷ quyền

Ls. Trần Hồng Phong giới thiệu

Hợp đồng ủy quyền là một trong những giao dịch dân sự rất phổ biến và thông dụng trong đời sống xã hội. Tại doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật của công ty có thể uỷ quyền cho người khác thay mình giao kết (ký) hợp đồng lao động. Vấn đề này được quy định tại Bộ luật dân sự (2015). Dưới đây chúng tôi giới thiệu và giải thích một số vấn đề cơ bản, liên quan.

Hợp đồng uỷ quyền là một giao dịch dân sự, phải được lập thành văn bản, với sự đồng ý của cả hai bên (ảnh minh hoạ)

Giám đốc/Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp

Ls. Trần Hồng Phong giới thiệu

Mỗi doanh nghiệp đều có người đại diện của mình,  được gọi là "Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp". Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp thường có chức danh là "giám đốc", thay mặt doanh nghiệp thực hiện các quyền, nghĩa vụ phát sinh từ những hoạt động của doanh nghiệp. Luật doanh nghiệp (2014) quy định về vấn đề này. 

Giám đốc công ty là người có thẩm quyền và trách nhiệm giao kết hợp đồng lao động (ảnh minh hoạ)

Quy định về nghỉ Lễ, nghỉ Tết

Theo quy định tại Bộ luật lao động (2012), NLĐ được nghỉ Lễ, nghỉ Tết trong thời gian làm việc theo HĐLĐ tại doanh nghiệp, cơ quan. Đây là quyền lợi luật định của NLĐ mà NSDLĐ phải tôn trọng và thực hiện đúng.

NSDLĐ có trách nhiệm bảo đảm cho NLĐ được nghỉ lễ, nghỉ tết đúng quy định (ảnh minh hoạ)

Quy định về thời giờ làm việc & thời giờ nghỉ ngơi

Pháp luật lao động (Bộ luật lao động 2019) quy định khuôn khổ về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi của Người lao động. Theo đó, phía NSDLĐ có trách nhiệm nắm rõ và áp dụng vào thực tế doanh nghiệp của mình, trên cơ sở hài hoà, đúng luật và hiệu quả. 

Dưới đây là quy định tại Bộ luật lao động 2019 về thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi, cùng những vấn đề có liên quan.

Thời giờ nghỉ ngơi là quyền lợi của NLĐ, bao gồm nghỉ giữa ca, nghỉ hàng tuần, hàng năm ... (ảnh minh hoạ)

Mức lương tối thiểu, mức lương cơ sở - áp dụng từ 1/1/2017

Ls. Trần Hồng Phong giới thiệu

Nghị định số 47/2016/NĐ-CP và Nghị quyết của Quốc Hội ngày 11/11/2016 quy định về mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức; trong khi đó Nghị định 153/2016/NĐ-CP quy định về mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc ở doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, trang trại, hộ gia đình, cá nhân và các cơ quan, tổ chức có thuê mướn lao động. Vậy "Mức lương cơ sở" là gì? Mức lương tối thiểu là gì? pháp luật quy định về vấn đề này ra sao?

Người lao động nào cũng mong muốn lương thực nhận cao hơn mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định (ảnh minh hoạ)

Xử phạt hành chính & biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm trong lĩnh vực lao động

Ls. Trần Hồng Phong giới thiệu

Chúng ta biết rằng trong quá trình hoạt động của mình, trong lĩnh vực lao động, doanh nghiệp (người sử dụng lao động) phải tuân thủ các quy định của pháp luật trong việc tuyển dụng, sử dụng lao động. Phải bảo đảm các chế độ, quyền lợi cho người lao động theo chính sách pháp luật và quy định của Nhà nước. Cụ thể trong các nội dung như: đăng ký lao động, đóng bảo hiểm xã hội, BHYT, BHTN, an toàn vệ sinh lao động, chính sách đối với lao động nữ ...vv. Nếu doanh nghiệp nào không thực hiện đúng, thì bị xem là vi phạm quy định và nếu bị cơ quan chức năng phát hiện, sẽ bị xử phạt hành chính và buộc phải có các biện pháp khắc phục hậu quả. 

Doanh nghiệp sẽ bị mất tiền (xử phạt) nếu không thực hiện đúng quy định của pháp luật trong lĩnh vực lao động (ảnh minh họa)

Hồ sơ, thủ tục xin hỗ trợ kinh phí đào tạo, bồi dưỡng cho Người lao động

Ls. Trần Hồng Phong giới thiệu

Theo quy định tại Luật việc làm, trong trường hợp có nhu cầu, nhưng khó khăn về kinh phí, trong việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề cho Người lao động để bảo đảm việc làm, ổn định sản xuất kinh doanh - thì Người sử dụng lao động (doanh nghiệp) có thể gửi hồ sơ xin hỗ trợ kinh phí đến Sở LĐTBXH để được xem xét, hỗ trợ. Đây cũng là một trong những chế độ chính sách của Bảo hiểm thất nghiệp.

Để có thể xin hỗ trợ kinh phí, Doanh nghiệp phải có kế hoạch sản xuất kinh doanh tốt, hiệu quả (ảnh minh họa)

Quy định về thương lượng tập thể

Thương lượng tập thể là việc đàm phán, thỏa thuận giữa một bên là một hoặc nhiều tổ chức đại diện người lao động với một bên là một hoặc nhiều người sử dụng lao động hoặc tổ chức đại diện người sử dụng lao động nhằm xác lập điều kiện lao động, quy định về mối quan hệ giữa các bên và xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định. Thương lượng tập thể được tiến hành theo nguyên tắc tự nguyện, hợp tác, thiện chí, bình đẳng, công khai và minh bạch.

Nội dung thương lượng gồm các vấn đề như: tiền lương, tiền thưởng, trợ cấp và nâng lương, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, làm thêm giờ, nghỉ giữa ca...vv.

Thương lượng tập thể có thể xem như là một cuộc "đấu tranh" về quyền lợi của mỗi bên, trên cơ sở hài hòa về lợi ích, đúng pháp luật (ảnh minh họa) 

Quy định về đối thoại tại nơi làm việc

Đối thoại tại nơi làm việc là việc trao đổi, đối thoại, chia sẻ thông tin ... giữa Người lao động và Người sử dụng lao động, nhằm tăng cường sự hiểu biết giữa hai bên, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tốt đẹp tại nơi làm việc. Trên cơ sở quy định của pháp luật, Doanh nghiệp/Người sử dụng lao động có trách nhiệm xây dựng Quy chế dân chủ ở cơ sở, Thỏa ước lao động tập thể ...vv.

<< NSDLĐ có trách nhiệm tổ chức đối thoại với NLĐ. Hàng năm phải tổ chức Hội nghị người lao động

Quy chế thực hiện dân chủ tại nơi làm việc

Ls Trần Hồng Phong giới thiệu

Theo quy định tại Bộ luật lao động 2012, thì tại mỗi doanh nghiệp phải tổ chức những cuộc “đối thoại tại nơi làm việc”, thông qua việc trao đổi trực tiếp giữa người lao động và người sử dụng lao động nhằm bảo đảm việc “thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở”. Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 60/2013 hướng dẫn về vấn đề này. Mà một trong những nội dung chính là doanh nghiệp phải xây dựng Quy chế thực hiện dân chủ tại nơi làm việc.

(ảnh minh họa)

Thời gian làm việc & Thời gian nghỉ ngơi

Pháp luật quy định ngoài thời gian làm việc, Người sử dụng lao động phải sắp xếp và tạo điều kiện cho Người lao động được nghỉ ngơi. Cụ thể là nghỉ chuyển ca, nghỉ hàng ngày, hàng tuần, hàng năm và cả nghỉ lễ... Vậy cụ thể quy định về thời gian làm việc và thời gian nghỉ ngơi là như thế nào?

Người lao động làm việc không quá 8 giờ/ngày, trong điều kiện bình thường (ảnh minh họa)  

Quyền, nghĩa vụ của Người lao động & Người sử dụng lao động

Trong mối quan hệ pháp luật về lao động giữa Người lao động và Người sử dụng lao động, mỗi bên có các quyền và nghĩa vụ cơ bản như sau (quy định tại Bộ luật lao động 2012):

Quan hệ giữa Người lao động và Người sử dụng lao động là mối quan hệ pháp luật, quy định tại Bộ luật lao động (ảnh minh họa)